TARİHİ YERALTI YERLEŞMELERİ-SİTLERve KORUMA SORUNLARI:
NEVŞEHİR YERALTI ŞEHİRLERİ
(Derinkuyu, Kaymaklı)
HISTORICAL UNDERGROUND SETTLEMENTS-SITES AND CONSERVATION
PROBLEMS:
NEVŞEHİR UNDERGROUND CITIES
(Derinkuyu, Kaymaklı)
Aziz Cumhur
KOCALAR
Dr. Öğr. Üy., Niğde
Ömer Halisdemir Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama
Bölümü [1]
Özet Metin Kitabı
http://www.sehircevresaglikkongresi.com/uploads/file/ozetkitap208.pdf
Tam Metin Kitabı
http://www.sehircevresaglikkongresi.com/uploads/file/tammetin208.pdf
Bu etkinlikteki bildiriler (3#) çeşitli dergilerde düzeltilmiş sürümleriyle yayımlanmıştır:
Bloğun makalelere özel sayfalarından* izlenebilirler:
* (Yayınlar farklı sayfalarında tek tek ya da gruplanmış şekilde topluca listelidir.)
https://azizcumhurkocalar.blogspot.com/
(Örneğin bu bildiri JoA dergisinin Temmuz sayısında yayımlanmıştır.
Dergiye ve hakemlerine katkılarından dolayı teşekkürler...)
Özet Metin Kitabı
http://www.sehircevresaglikkongresi.com/uploads/file/ozetkitap208.pdf
Tam Metin Kitabı
http://www.sehircevresaglikkongresi.com/uploads/file/tammetin208.pdf
Bu etkinlikteki bildiriler (3#) çeşitli dergilerde düzeltilmiş sürümleriyle yayımlanmıştır:
Bloğun makalelere özel sayfalarından* izlenebilirler:
* (Yayınlar farklı sayfalarında tek tek ya da gruplanmış şekilde topluca listelidir.)
https://azizcumhurkocalar.blogspot.com/
(Örneğin bu bildiri JoA dergisinin Temmuz sayısında yayımlanmıştır.
Dergiye ve hakemlerine katkılarından dolayı teşekkürler...)
Özet
Dünya
tarihinden günümüze ulaşan pek çok sayıda farklı örneği ile yeraltı
yerleşimlerine ülkemizde de sıkça rastlanılır. Dünyadaki örnekler incelendiğinde
birbirinden farklı özellikleri olabilen bu tarihi yerleşmelerinin ülkemizdeki
en büyük sorunu iyi korunamamalarıdır. Tarihi yeraltı yerleşimlerin Kapadokya
adıyla anılan bölgenin Nevşehir ilinde yer alan bazı örnekler üzerinden koruma sorunları
ekseninde ve bir saha çalışması ile birlikte tartışmaya açılmasında yarar
görülmüştür. Bu alanlarda zamanında ön kazı, keşif, araştırma yapılmadığında ve
yeterli koruma tedbirleri alınmadığı taktirde öncelikle doğal hasarlarla karşı
karşıya kalınmaktadır. Ayrıca yine bu alanlar uygun yöntemlerle korunmaya
başlanılmadığında hatalı uygulamalara dahi maruz kalmıştır. Nevşehir özellikle
ilçeleriyle hem turizm bölgesi olması hem de ülkemizdeki yeraltı şehirleri
içinde en ilginç örnekleri barındırmasıyla ünlüdür. Bu alanların günümüzdeki
kentsel alanlarla olan iç içeliği de bazı imar sorunlarını koruma ile birlikte
gündeme getirmektedir. Günümüzde yeraltı şehirlerinin nasıl korunarak
yaşatılacakları konusu sürekli önem taşıyan bir sorun alanı haline gelmiştir. Bu
sit alanlarının özellikle yerüstünün günümüzde kentsel, arkeolojik, doğal sit
alanları gibi farklı koruma statülerine kavuşturularak korunduğu bilinmektedir.
Koruma statülerine yenilerinin de (jeo-park, jeo-sit gibi) eklenmesine yönelik
öneriler de ayrıca önemlidir. Yeraltı
yerleşmelerinin ve ortaya çıkarılan yeraltı şehirlerinin çoğu şüphesiz ki,
farklı değerler taşıyan ve gelecek kuşaklara korunarak emanet edilmesi gereken
potansiyel birer hazinelerdir.
Anahtar kelimeler: Yeraltı şehirleri, Yerleşmeler tarihi, Arkeolojik
sitler, Şehir ve bölge planlama, Kapadokya, Jeo-sit, Jeo-park, Jeo-turizm, Derinkuyu, Kaymaklı.
Abstract
Numerous different
examples and underground settlements that arrive from world history day by day
are also frequently encountered in our country.When the examples in the world
are examined, it can be seen that the greatest problem in these historical
settlements in our country is that they can not be well protected. Historical
underground settlements called the Cappadocia region in the province of
Nevsehir in the province of protection issues and a field study on the axis of
the discussion was seen to be useful. If pre-excavation, exploration, research
are not done in time and adequate protection measures are not taken in these areas,
firstly natural damages are encountered. Moreover, these
areas have been exposed to faulty applications even if they have not been protected
by appropriate methods. Nevşehir is especially famous for being a tourism
region with its districts and hosting the most interesting examples of
underground cities in our country. The intertwining of these areas with the
urban areas of today also brings with it the protection of some zoning
problems. Today, the issue
of how to protect and live underground cities has become a problematic area of
constant importance. It is known that these sites are protected especially by
the fact that they are protected by different protection statues like urban,
archeological, natural sites. Suggestions for the addition of the defenses to
the conservation status (such as geo-park, geo-sit) are also important. Most of
the underground settlements and the underground cities that are uncovered are
undoubtedly treasures of potential value that should be entrusted to the next
generations with preserved value.
Keywords: Underground cities, Settlement
history, Archeological sites, Urban and regional
planning, Cappadocia, Geo-site, Geo-park, Geo-tourism, Derinkuyu, Kaymaklı.
