Sivas Kızılırmak Havzasında Eğlendinlen Alanları Yaratma Denemeleri
Aziz Cumhur KOCALAR [1]
Özet
Sivas; 3 nehir havzasının ve 2 fay zonunun da kesişim
bölgesinde yer alan, tarihi eski çağlara dayanan Hitit, Roma, Ermeni, Selçuklu,
Osmanlı gibi pek çok devlete ve imparatorluklara başkentlik yapmış, ahşap
konakları yok edilmeden önce kent merkeziyle sayılı kadim bir kentti. Kırsal
yerleşimlerinde ise oldukça zengin kültürel izlere rastlamak halen mümkündü.
Tarihi kent merkezi eşine az rastlanır bir tarihi arkeolojik eser yoğunluğuna
sahip olmasına karşın, şehir merkez ilçesi belediye meclisinde, son yıllarda
onay süreçlerine hızla sokulan binlerce imar planı tadilatıyla tarihi kent
merkezi artık tanınamayacak hale geldi. Kentin eski sahiplerini bile, yitirilen
kültürel değerlerle birlikte, küstürecek derecede hızla çehre değiştiriverdi.
Özellikle, Sivas Merkez ilçe Aksu deresi civarı son yıllarda eğlendinlen amaçlı
ilk ciddi kentsel düzenlemeleri yaşadı. Bu girişimlerin paralelinde yüksek
katlı yapılaşmanın da, bugüne kadar örneği görülmeyecek derecede önü açılıp,
bölge soylulaştırıldı. Kızılırmak Havzasına 2-3 km'lik yakın denilebilecek bir
mesafede bulunan yapay dere yatağının yakınlarında gerçekleşen bu yapılaşmada,
zemin elvermediği için inşaatlarda maliyetlide olsa, yer yer göstermelik fore
kazık temeller kullanıldı. Bu bölgeye yine yakın çevrede bulunan Eski Sanayi
Sitesinde ise, mülk sahipleri kısmen ikna edilerek, kısmen de kamulaştırma
yoluyla, 33 kata kadar varan aşırı yüksek bir yapılaşma düşünülen bir kentsel
dönüşüm projesi ile bölgeye oldukça fazla bir yoğunluk getiriliyor. Ülke
genelinde eşine az rastlanır yüksek getirili böyle bir kentsel dönüşüm projesini
gerçekleştirilme yoluna gidilmiş olması diğer Anadolu kentleri açısından da
emsal teşkil edecek kadar ilgi çekici. Öyle ki, sitedeki esnaf mülk
sahiplerinin 1/3'ten fazlası halen projeye karşı durumdalar ve projeye yürütmeyi
durdurma kararı bile aldırıldı. Bölgede mülkler, belediyenin verdiği 2.6
değerin yerine çok daha üstünde aslında oldukça büyük rakamlara (10 misli
değere) tırmandığından, mülk sahiplerinin mülkleirni devretme konusunda bu yeni
değere yakın beklentileri de haliyle korunuyor. Böyle olunca da, diğer grup
gibi belediyeye derhal muvafakat vererek, mülklerini devretme yanlısı
olmayanlar da çıkabiliyor. Diğer yandan, zamanında yer yer taşmalar göstermiş
nehir yatağındaki tarım topraklarının yitirilmemesi için ise, su taşmalarını
önleyici 60’dan fazla duvar düşünülmüş ve artık son yıllarda ise yukarıdaki bu
projelere paralel başka ıslah çalışmalarının da varlığı gerekli olmuştur.
Nehrin diğer yakasındaki Cumhuriyet Üniversitesi'nin bulunduğu yerleşkede ise,
yüksek katlı ve hacimli eski bir hastane binası bulunuyor ve zemininden sürekli
su çıktığı için, suyun pompalarla tahliye edilmesi gerekiyor. Binanın işletim
giderleri ise, yapının hantallığından ve kutu şeklindeki eski tip mimarisinden
tahmin edilebilir. Ayrıca yerleşkedeki çoğu eski binalar kullanılamaz durumda
boşaltılmış ve yıkılamadan bekletiliyor iken, şimdi nehrin bu yakası da, olası
villalaşma sürecine sokularak, değeri arttığından, tartışmalı 1/100.000 ölçekli
Çevre Düzeni Planı (ÇDP) ve 1/5000 ölçekliden sonra, 1/1000 ölçekli imar
planları da gündemde yerini almış gözüküyor. Bu baş döndürücü süreç; ülkedeki
kentsel dönüşüm rüzgârıyla, tarihi Sivas kent merkezini ve tüm geçmiş
kültürlerinin izlerini de hızla silerek ilerleyeceğe benziyor.
Anahtar kelimeler: Şehir ve Bölge Planlama, Peyzaj Mimarlığı, Turizm ve Rekreasyon,
Mühendislik, Coğrafya, İmar Revizyon Planı, Çevre Düzeni Planı, Mimarlık,
İşletme, İnşaat Mühendisliği, Kentsel
Tasarım, Jeofizik Mühendisliği, Jeoloji Mühendisliği.
[1] Yrd. Doç. Dr. (Şehirci Dr, Yük. Müh., İşletmeci), Cumhuriyet Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Şehir ve
Bölge Planlama Bölümü, Merkez, Sivas. azizcumhurkocalar@gmail.com , http://azizcumhurkocalar.blogspot.com/ , 0536 392 71 22
0536 392 71 22.
E11. KOCALAR, Aziz Cumhur. (2013-g). Sivas Kızılırmak Havzasında Eğlendinlen Alanları Yaratma Denemeleri, II. Rekreasyon Araştırmaları Kongresi, Kuşadası, Aydın 31.10-3.11. 2013. (Özet ve tam metin kabul edildi, ancak sunum yapılamadı.)
0536 392 71 22.E11. KOCALAR, Aziz Cumhur. (2013-g). Sivas Kızılırmak Havzasında Eğlendinlen Alanları Yaratma Denemeleri, II. Rekreasyon Araştırmaları Kongresi, Kuşadası, Aydın 31.10-3.11. 2013. (Özet ve tam metin kabul edildi, ancak sunum yapılamadı.)
2013 Bildirileri, Çevre, Coğrafya, İmar Revizyon Planı, İnşaat, İşletme, Jeofizik, Kentsel Tasarım, Mimarlık, Mühendislik, Peyzaj Mimarlığı, Rekreasyon Planı, Şehir ve Bölge Planlama, Turizm,
