Niğde ve Tarihi Çevreyi Koruma Çalışmaları
Aziz Cumhur KOCALAR
Yrd.Doç.Dr., Niğde Üniversitesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Şehircilik ABD
1.Uluslararası Kentsel Araştırmalar Sempozyumu
Amasya Üniversitesi
Amasya
24-26. 60.2015
Özet
NİĞDE and HISTORIC ENVIRONMENT CONSERVATION STUDY
A.Cumhur KOCALAR
Yrd.Doç.Dr., Niğde Üniversitesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Şehircilik ABD
Abstract
This paper explores some unpublished articles by Niğde University that report on results from researches conducted on with the conservation suggestions for Niğde’s Historical and Cultural Monuments. The articles, however, vary in their definitions and using situations. Mehmet Tunçer, (2000) suggest that some new definitions with the different aspects are more effective than before. Many articles or news define site situations differently and, therefore, offer different results. This paper examines cite research in relation to other researches to suggest that all forms of new model of conservation approachs should be studied in order to fully understand how they influences using situations.
Keywords:
Historical Environment Conservation, New Approaches in Conservation, Roma Pool, Gümüşler Manastırı, Kemerhisar, Niğde.
NİĞDE VE TARİHSEL ÇEVRE KORUMA YAKLAŞIMLARI
A.Cumhur KOCALAR
Niğde Üniversitesi
Özet
Niğde yerleşim merkezi ve özellikle Kemerhisar, tarihin
farklı dönemlerinin kent kültüründeki mimari özelliklerinin ve sanatının gücünü
hala koruyabilmesi ile dikkat çekiyor. Bahçeli kasabasında Köşk Höyük
arkeolojik kazılarında, 8 bin yıllık bir yaşamı ortaya koyan çalışmalar (M.Ö. 7250-5500)
bulunuyor. Geç Hitit, Bizans, Roma ve Selçuklu dönemlerine ait taşınmaz kültürel
varlıklarla birlikte, tarihin farklı katmanlarında görünürlüğe muhtaç
eserlerin bölgedeki varlığı da artık eskisinden daha çok merak ediliyor. Kemerhisar'ın suyunu
karşılayan ve Kemerhisar'a kadar suyu taşıyan yer altı ve yer üstü su
kemerleri, günümüzde bu işlevini yitirmiş durumdadır. Ancak olimpik ölçülere
sahip benzersiz Roma Havuzu ile birlikte koruma altına alınmıştır. Niğde,
tüm yerleşimleri ve özellikle henüz bilinemeyen yönleriyle birlikte, geçmişe
nazaran ilgiyi sürekli hak eder bir potansiyel taşımaktadır. Ancak bu yerleri görmeye gelen yerli ve yabancı turistleri
karşılayarak, konaklayabilmelerini sağlayacak tesislere de ihtiyaç duyulmaktadır.
Günümüzde hızla ve giderek önemi artan kültür ve inanç turizmine yönelik
planlama eksikliği nedeniyle, ilin mevcut altyapısı da oldukça yetersiz
durumdadır. Bu çalışma, ilde bulunan söz konusu yerleşim alanlarına yönelik;
geçmiş süreçte literatürde yer alan çalışmalara dayanarak, güncel saha
gözlemlerini ve kullanım hatalarını özetleyen ve yakın geleceğe yönelik olası
yıkıcı kararları da en azından önleyici bir tavır içinde kalmak amacı
gütmektedir. Ayrıca korumada sürekli önem arz eden yapıcı-eleştirel bir bakış
açısını ve yerel ölçekte bütünlükçü bir yaklaşımla buluşturarak, özellikle bu
yerleşim alanlarına yönelik disiplinler arası görüşleri almak üzere, öneri
şeklinde getirilebilecek çözümleri de gündeme taşıyıp, yeniden canlandırmaya ve
tartışmaya çalışıyor. Bu çalışma, Niğde Üniversitesi’nde şehircilik ve mimarlık alanlarında koruma amaçlı
başlatılmış olan bazı ön araştırmaların henüz yayımlanmamış makalelerinden alınmış bir
derlemedir. Niğde’nin bazı tarihi ve kültürel varlıklarının güncel durumları hakkında hem ön
bilgilendirme yapmak, hem de koruma amaçlı yeni öneriler geliştirmeye çalışmaktadır.Çalışmada; Mehmet Tunçer’in eserindeki (2000) koruma önerilerinin geçerliliğini ve uygulanabilirliğini,
saha da gözlemlemek mümkün olmuş, edinilen deneyimler çerçevesinde derinlemesine
görüşmelerde bu öneriler uygulandığı taktirde, geçmişe nazaran olumlu sonuçlar alabilme
olasılığının yüksek bulunacağı öngörülmüştür. Bu çalışma alandaki diğer çalışmalarla birlikte
Niğde örneği üzerinden koruma yaklaşımlarının pekiştirilmesini sağlamıştır.
Anahtar Kelimeler:
Tarihi Çevre Koruma, Korumada Yeni Yaklaşımlar, Roma Havuzu, Gümüşler Manastırı, Kemerhisar, Niğde
Atıf:
E24. KOCALAR, Aziz Cumhur. (2015-a). Niğde ve Tarihi Çevreyi Koruma Çalışmaları, 1.Uluslararası Kentsel Araştırmalar Sempozyumu, Amasya Üniversitesi, Amasya, 24-26. 60.2015.
